Del Modo Di Fortificar Le Citta. Trattato Di M. Giovan Battista De' Zanchi Da Pesaro. Al Sereniss. Et Invittiss. Re...

• Titel Explanation
  De titels zijn integraal onveranderd overgenomen (inclusief de punt of welk leesteken dan ook aan het einde van de titel) tot het impressum. Van woorden die beginnen met een kapitaal is dat overgenomen en van woorden die geheel uit kapitalen zijn gezet is dat alleen bij de eerste letter gedaan. N.B.: DE L'ATTAQUE ET DE LA DEFENSE is De L'Attaque Et De La Defense geworden. Bij ligaturen, variante lettervormen, afkortingen en afzonderlijke lettertypen is gebruik gemaakt van de richtlijnen in de Handleiding voor de medewerkers aan de STCN ([J.A. Gruys], Handleiding voor de medewerkers aan de STCN (’s-Gravenhage 1988) § 78, 79, 80, 81). Noot: dit is de handleiding voor medewerkers aan de Short Title Catalogue Netherlands (STCN), www.stcn.nl
  Del Modo Di Fortificar Le Citta. Trattato Di M. Giovan Battista De' Zanchi Da Pesaro. Al Sereniss. Et Invittiss. Re Massimiliano d' Austria, Re di Boemia.
• Titel annotaties Explanation
  In het veld titelannotatie is over het algemeen melding gemaakt van faux-titres (F: ...), frontispices (FS: ...) inclusief de integrale transcriptie tot en met het impressum naar analogie van de titel, bijvoorbeeld
  
  F: La Science Militaire. Tome Second.
  FS: La Science Militaire. A La Haye Chez Jean Van Duren.
  
  De faux-titre is uitsluitend getranscribeerd indien deze andere, aanvullende informatie oplevert voor de titelbeschrijving.
  Een andere veel voorkomende titelannotatie is “Black and red”, hetgeen slaat op in zwart en rood gedrukte titelpagina’s. Voorts wordt melding gemaakt van gegraveerde titelpagina’s (Engraved titlepage), ornamenten, enzovoort. De verschillende soorten ornamenten in de vorm van vignetten, fleurons, typografische ornamenten, houtsneden, gravures, en dergelijke, die na titel volgen worden niet nader beschreven, maar vermeld onder de noemer: “Vignette”. Vignetten die tussen de titel staan worden in de titeltranscriptie tussen rechte haken vermeld. Hetzelfde geldt voor motto’s . Elke titelannotatie volgt op een nieuwe regel.
  Transcripties van een tweede of meer titelpagina’s (T2, T3 et cetera) van bijvoorbeeld geïncorporeerde werken worden, uitzonderingen daargelaten, vermeld in het veld Algemene (drukgebonden) annotatie.
  Vignette
• Impressum Explanation
  Het impressum is integraal onveranderd overgenomen. De Romeinse jaartalaanduiding met bijvoorbeeld het getal 1000 gevormd door drie c’s waarvan de laatste c is gespiegeld, waarmee een driepoot (m) wordt gesuggereerd, is stilzwijgend aangepast. Zo is CCɔLV getranscribeerd als MLV. De Romeinse jaartallen zijn gemakshalve tussen rechte haken omgezet in Arabische cijfers.
  De namen van de uitgevers, (plaat)drukkers, graveurs en boekverkopers zijn gethesaureerd, waarbij gebruik is gemaakt van de in de literatuurlijst genoemde al dan niet gedrukte thesauri. De thesaurusingangen zijn telkens onderaan elke beschrijving (veld 20) vermeld onder de noemer:
  
  Publ./pr./bsr.: Raphelengius, Franciscus (I) (Leiden)
  
  Namen die niet in een thesaurus konden worden teruggevonden zijn, indien van toepassing, in het kader van deze catalogus gethesaureerd.
  
  Kopij-impressa
  In geval van zogenoemde kopij-impressa, bijvoorbeeld voorafgegaan door “suivant la copie”, is gehandeld naar analogie van de STCN. Als een boek uitsluitend een kopij-impressum bevat dan is dat vermeld in het veld “Impressum”, voorafgegaan door “Copy”. Deze gegevens worden vervolgens niet gethesaureerd. Als in het kopij-impressum 1665 staat, dan is dit jaartal niet overgenomen in het veld jaar, maar 16?? of 17??, of uiteraard een exact jaartal als dat bekend is tussen al dan niet rechte haken. In de vingerafdruk, waarover later meer, komt wel het jaartal te staan uit het kopij-impressum, bijvoorbeeld: 166508 -
  In Venetia, M. D. LVI. [1556]
• Plaats van publicatie Explanation
  De plaatsen van publicatie zijn opgenomen in de landstaal, dus Den Haag (The Hague) blijft Den Haag en Paris blijft Paris.
  Venezia
• Jaar van publicatie Explanation
  Als in het impressum geen jaar van uitgave vermeld staat of een boek geen impressum bevat, is het jaartal als dat toch bekend is in het veld “Jaar” tussen rechte haken ingevuld. Als het jaar niet met zekerheid kan worden ingevuld komt achter het jaartal een vraagteken te staan, bijvoorbeeld [1650?]. Schattingen worden aangeduid als [17??], [176?] of [1759, circa]. Als een publicatie geen impressum heeft maar wel een colofon, dan is het jaar uit het colofon tussen [] (rechte haken) ook in het veld jaar van uitgave bij de impressagegevens ingevuld.
  Bij de Frans-Republikeinse tijdrekening zijn bij het ontbreken van een maandaanduiding, zoals bijna altijd het geval is, beide mogelijkheden aangegeven. Bij jaar I is dat bijvoorbeeld 1792 en 1793, weergegeven als 1792/1793. In de vingerafdruk is de Frans-Republikeinse jaaraanduiding weergegeven als als 000. of 00.., gevolgd door het jaar. Bij jaar I dus 0001.. gevolgd door het bibliografisch formaat, bijvoorbeeld 000108 -
  1556
• Bibliografisch formaat Explanation
  Het bibliografisch formaat is vastgesteld volgens Bowers’ Principles of bibliographical description:

  • 1o
  • 2o
  • 4to
  • 8vo
  • 12mo
  • 16mo
  Oblong formaat of 12mo in 6 is vermeld als 4to-obl. respectievelijk 12mo-in-6.
  4to
• Collatie formule Explanation
  De collatieformule, eveneens vastgesteld volgens Bowers1 en de STCN,2 is gebaseerd op onderzoek blad voor blad, met een volledige weergave van de katernenopbouw als resultaat.
  Wat betreft de cancels van bladen of katernen die voor de opbouw van het geheel zonder consequenties zijn, is gehandeld naar de richtlijnen van de STCN: deze zijn niet genoteerd.
  Toevoegingen, cancels of weglatingen die wel consequenties hebben (dat wil zeggen de collatieformule veranderen) zijn wel vermeld.
  Blanco bladen worden aan het eind van de collatieformule tussen () opgesomd. Ontbrekende, maar vermoedelijk blanco bladen, aan het begin en eind van het boek of zelfstandige eenheden ervan worden op dezelfde manier opgesomd, bijvoorbeeld:

  п⁴ A-Z⁸ (lacks π4 and Q8, blank?)

  De definitieve vorm is gemaakt nadat een of meer andere exempla(a)r(en) zekerheid gaf (gaven) omtrent de compleetheid.
  De collatieformule is zonodig conform de STCN regels vereenvoudigd.
  Afbeeldingen buiten de collatie worden in tegenstelling tot de STCN, ook als deze een belangrijk en aaneengesloten deel van het boek uitmaken, niet in de collatieformule maar als platen behandeld.
  Verzamelingen platen met titelblad zonder katernsignaturen op de platen worden zoveel mogelijk behandeld als boeken. Indien mogelijk is het formaat vermeld en een collatieformule van bijvoorbeeld het titelblad (bijvoorbeeld π1) en van eventueel typografische tekst (voorwerk, nawerk) gemaakt.
  Als van een eerste of laatste niet gesigneerd katern van twee bladen één blad blanco was, is dat, ongeacht de feitelijke toestand in het concrete exemplaar, geacht op de meest ‘natuurlijke’ wijze gevouwen te zijn. Ingewikkeldere varianten worden analoog opgelost.
  Twee conjuncte bladen D1.2 gevolgd door een los blad D3 worden weergegeven als D² D3, en niet op een wijze die een verklaring suggereert zoals D4 (-D1, D2-4 signed D1-3) of iets dergelijks.
  Een boek bestaande uit gebonden vellen in plano (meestal aan een zijkant of in het midden op stroken geplakt) krijgt als formule A-V1 (niet A-V1).
  
  
• Illustraties Explanation
  Afbeeldingen die binnen de collatie vallen (tekstillustraties) zijn, uitzonderingen daargelaten, niet geteld of nader omschreven, en aangegeven als ill. Als tekstillustraties worden beschouwd inhoudelijk ondersteunende illustraties, ook als dat in de vorm van vignetten is.
  ill.
• Vingerafdruk Explanation
  De STCN heeft een zeer waardevolle methode ontwikkeld om edities uniek te identificeren of van elkaar te onderscheiden. Daartoe worden volgens regels (a) jaar en formaat en (b) de positie van enige katernsignaturen ten opzichte van de erboven staande tekstregels in een formule gebracht, de zogenaamde STCN-vingerafdruk.
  
  De belangrijkste regels
  
  De vingerafdruk is gebaseerd op de ideal copy van het boek. Eventuele bind- en impositiefouten worden genegeerd en stilzwijgend gecorrigeerd. De vingerafdruk is als volgt geïnterpungeerd: tussen jaar + formaat, de voorwerk-groep(en), de hoofdwerkgroep(en) en de nawerkgroep(en): een liggend streepje (-), omgeven door spaties. Tussen de eerste en de laatste notatie binnen één groep een dubbele punt (:), omgeven door spaties. Aan het einde geen afsluitende punt.
  
  De indicatoren zijn:
  
  1. Voorwerk, eerste/laatste katernsignatuur: a1, a2
  2. Tekst, eerste/laatste katernsignatuur: b1, b2
  3. Nawerk, eerste/laatste katernsignatuur: c1, c2
  
  Eventuele onderverdelingen binnen een werk, die tot uitdrukking worden gebracht met een nieuw begin van de signering, worden in de vingerafdruk apart genoemd. De indicator krijgt dan een volgnummer. Voorbeeld: bij een collatieformule A-2C₄, ₂A-Z₄ kan een vingerafdruk horen: 1b1 A2 cc : 1b2 2C3 aa – 2b1 A ee : 2b2 Z3 ss.
  Posities die niet voorkomen worden niet als zodanig aangegeven. Als de eerste en de laatste positie samenvallen, is deze opgegeven als a1=a2 enzovoort. Een voorbeeld van de meest voorkomende soort is: 177204 - a1 a a$ : a2 g2 c$le - b1 A me : b2 V2 $qu
  155604 - b1 A2 i ,&nei$ : b2 F2 erta
• Opdracht Explanation
  Eventuele gedrukte opdrachten in boeken zijn getranscribeerd naar analogie van de titeltranscriptie. Het gaat om de relevante informatie die de opdrachten te bieden hebben, dat wil zeggen degene aan wie het boek is opgedragen en diens functie. Als er, zoals gebruikelijk, vele functies opgegeven worden kan volstaan worden met de belangrijkste, teneinde desbetreffende persoon te kunnen identificeren. De doorgaans uitvoerige opdrachten worden met […] onderbroken en aan het einde zonodig afgekort met … . Bijvoorbeeld:
  
  Dédiée A […] Prince, Fréderic Roi De Prusse ...
  
  Bij meerdelige werken kunnen de afzonderlijke delen verschillende opdrachten bevatten, deze worden ook opgenomen.
  Al Serenissimo. Et Invittiss. Re Massimilano D'Avstria, Re Di Boemia.
• Signatuur/standplaats Explanation
  De vindplaatsen van de boeken zijn niet in alle gevallen herkenbaar aan een in het signatuur verwerkte afkorting van de naam van de bibliotheek. Daarom is een concordans bijgevoegd. Bij convoluten is een volgnummer aan het signatuur toegevoegd, drie werken in één band krijgen achtereenvolgens de volgende signaturen gevolgd door de mededeling “comp. vol.”:
  
  HB/P 0330-1 (comp. vol.)
  HB/P 0330-2 (comp. vol.)
  HB/P 0330-3 (comp. vol.)
  
  Concordans:
  
  BRO = Museum Bronbeek, Arnhem
  CL P = Legermuseum, Delft
  CM = Museum Nederlandse Cavalerie, Amersfoort
  GM = Genie Museum, Vught
  HB/P = Legermuseum, Delft
  KHA = Koninklijk Huisarchief, Legermuseum, Delft
  KIM = Koninklijk Instituut voor de Marine, Den Helder
  KMA = Koninklijke Militaire Academie, Breda
  NAM = Nederlands Artillerie Museum, Oldebroek
  NIMH = Nederlands Instituut voor Militaire Historie, Den Haag
  RHPO = Museum Nederlandse Cavalerie, Amersfoort
  SHV-HKS/OKL = Instituut Defensie Leergangen, Rijswijk
  CL P 0203
• Nummer gedrukte catalogus Explanation
  Dit nummer verwijst naar: Louis Ph. Sloos, Warfare and the age of printing. Cataloque of early printed books from before 1801 in Dutch military collections (Leiden, Boston 2008) 4 dln.
  08002
• Trefwoorden Explanation
  Trefwoorden verbonden aan deze publicatie.
  versterkingskunst, Italië
• Rubriek gedrukte catalogus Explanation
  Dit verwijst naar de rubriek in: Louis Ph. Sloos, Warfare and the age of printing. Cataloque of early printed books from before 1801 in Dutch military collections (Leiden, Boston 2008) 4 dln.
  Fortification (including engineering)